"Người mù màu nhìn thế giới như thế nào?" Trong khi hầu hết chúng ta nhận biết được vô số màu sắc khác nhau, thì một số người lại gặp khó khăn trong việc phân biệt những màu cơ bản như đỏ, xanh lá hay tím. Và đối với người mắc chứng mù màu – một dạng rối loạn thị giác cũng sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống.
Bài viết liên quan:
- Duy trì những thói quen lành mạnh đúng nghĩa và dừng hành vi tự hủy hoại
- Cách giải độc hóa chất trong cơ thể thông qua chế độ ăn uống
- Đề xuất cách tạo thói quen tập thể dục và duy trì hằng ngày với 3 bước
Mù màu là gì?
Mù màu (tên tiếng Anh: color blindness) là tình trạng mắt của một người không thể phân biệt được một số màu sắc nhất định. Nguyên nhân chủ yếu là do rối loạn hoặc thiếu hụt tế bào hình nón trong võng mạc – bộ phận giúp chúng ta nhận diện màu sắc. Người bị mù màu không nhất thiết phải sống trong thế giới đen trắng, mà thường chỉ khó phân biệt các màu cụ thể, đặc biệt là các màu gần nhau về sắc độ.
Các dạng mù màu phổ biến
Hiện nay có 3 loại mù màu chính:
1. Mù đỏ - xanh lá (Red-green color blindness)
Là dạng phổ biến nhất, chiếm hơn 95% các ca. Người mắc dạng này khó phân biệt các màu đỏ, xanh lá, nâu.
2. Mù xanh – vàng (Blue-yellow color blindness)
Hiếm hơn, người bị sẽ khó phân biệt màu xanh dương và màu vàng hoặc tím.
3. Mù màu toàn phần (Total color blindness)
Cực kỳ hiếm. Người mắc chỉ thấy các sắc thái xám, đen và trắng – tương tự như xem TV trắng đen.
Nguyên nhân gây mù màu
Do di truyền
Khoảng 8% nam giới và 0.5% nữ giới trên toàn cầu bị mù màu do di truyền, thường qua nhiễm sắc thể X. Đây là lý do vì sao nam giới dễ mắc hơn. Nam giới (XY) chỉ có một nhiễm sắc thể X, nếu X này mang gen đột biến gây mù màu thì chắc chắn sẽ bị mù màu.
Do bệnh lý hoặc chấn thương
Các bệnh như glôcôm, tiểu đường, thoái hóa điểm vàng hoặc tổn thương ở não có thể gây mù màu tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Do tác dụng phụ của thuốc
Một số loại thuốc như thuốc chống lao, thuốc điều trị động kinh hoặc thuốc thần kinh cũng có thể ảnh hưởng đến thị lực màu.
Do tuổi tác
Khi già đi, võng mạc và thủy tinh thể bị lão hóa, làm giảm khả năng cảm nhận màu.
Triệu chứng mù màu dễ nhận biết
Gặp khó khăn khi phân biệt giữa màu đỏ và xanh lá, hoặc xanh dương và tím
Hay chọn nhầm màu quần áo, tranh ảnh
Không nhận ra sự khác biệt rõ ràng giữa các sắc độ màu
Trẻ em có thể nhận diện sai màu sắc trong học tập
Mù màu có chữa được không?
Hiện tại, mù màu do di truyền không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, có những cách hỗ trợ giúp người mắc dễ dàng hòa nhập và học tập:
Kính hỗ trợ mù màu
Một số loại kính chuyên dụng (như EnChroma, Colorlite) có khả năng lọc màu giúp người mù màu phân biệt được tốt hơn trong điều kiện ánh sáng phù hợp.
Ứng dụng hỗ trợ công nghệ
Nhiều ứng dụng trên điện thoại và máy tính giúp phân tích hình ảnh, chuyển đổi màu hoặc thêm ký hiệu hỗ trợ người dùng nhận biết.
Phát hiện sớm để điều chỉnh học tập
Ở trẻ nhỏ, phát hiện sớm mù màu giúp thầy cô và phụ huynh thay đổi cách truyền đạt – ví dụ: dùng ký hiệu, hình dạng thay vì màu để phân biệt.
Cuộc sống của người mù màu có khó khăn không?
Dù không ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, mù màu vẫn gây ra nhiều bất tiện trong học tập, làm việc và cuộc sống hằng ngày:
Khó chọn đồ, phối màu, làm việc với biểu đồ hay bản đồ
Gặp rào cản trong một số ngành nghề yêu cầu thị giác màu (phi công, kỹ sư điện, thiết kế...)
Ảnh hưởng đến cảm xúc và sự tự tin, đặc biệt khi không được người xung quanh hiểu và thông cảm.
Mù màu không phải là khiếm khuyết, mà chỉ là một cách nhìn khác về thế giới. Điều quan trọng là sự thấu hiểu và hỗ trợ từ cộng đồng, gia đình và nhà trường. Dù không thể "nhìn màu giống như người khác", người mù màu hoàn toàn có thể học tập, sáng tạo và sống trọn vẹn theo cách riêng của họ.
🔎 Câu hỏi thường gặp về mù màu
1. Mù màu có thể lái xe không?
→ Có. Người mù màu vẫn có thể lái xe, vì họ thường phân biệt đèn tín hiệu theo vị trí và độ sáng, không hoàn toàn dựa vào màu.
2. Có xét nghiệm nào xác định mù màu không?
→ Có, như bảng Ishihara, hoặc các bài kiểm tra số hóa trên điện thoại/máy tính.
3. Trẻ em mù màu nên học thế nào?
→ Sử dụng hình ảnh thay vì màu sắc đơn thuần; giáo viên và phụ huynh cần lưu ý khi dạy màu, chọn tài liệu học phù hợp.
Nhận xét
Đăng nhận xét
Thông tin này hay nè!